Ogrzewanie drewnem opałowym to znaczna oszczędność w porównaniu do ogrzewania olejem lub gazem, a szczególnie duże oszczędności daje samodzielne przygotowywanie drewna opałowego. Opalanie drewnem jest ponadto neutralne z punktu widzenia emisji CO2, dlatego jest to rozwiązanie wyjątkowo ekologiczne. Wykorzystanie drewna opałowego nie powoduje szkód w zasobach leśnych, odrasta przynajmniej taka sama ilość zasobów jak pozyskiwana ilość drewna opałowego. Spalanie wilgotnego drewna jest nie tylko nieekonomiczne, lecz również wskutek niskich temperatur spalania powoduje wysoką emisję substancji szkodliwych oraz osadzanie się smoły w kominie. Najwyższą wartość opałową drewno uzyskuje po wieloletnim suszeniu w odpowiednio zabezpieczonym miejscu.
WARTOŚĆ ENERGETYCZNA DREWNA OPAŁOWEGO
Najlepszym opałem do kominków jest drewno liściaste (grab, jesion, brzoza, dąb). Pali się ono spokojnie i równomiernie. Oczywiście można również palić drewnem iglastym. Należy jednak wziąć pod uwagę, iż drewno takie strzela i zawiera duże ilości żywic, które podczas spalania zanieczyszczają palenisko i komin. Drewno powinno być odpowiednio suche, tzn. maksymalnie 15% wilgotności. Oznacza to, że drewno do kominka należy sezonować minimum 15 miesięcy. Lakierowane lub impregnowane belki, płyty wiórowe lub sklejka w ogóle się nie nadają.
Zalecane jest spalanie drewna o wilgotności 12 - 20% oraz po okresie suszenia od 1,5 do 2 lat. Maksymalną wydajność i długą żywotność kotła zapewni spalanie drewna, które było suszone przynajmniej 2 lata. Wartość energetyczna drewna spada wyraźnie wraz ze wzrastającą jego wilgotnością. Na przykład: Drewno z 12 - 20% zawartością wody ma wartość energetyczną 4 kWh/1kg drewna. Zaś drewno z 50% zawartością wody ma wartość energetyczną 2 kWh/1kg drewna. Świeże drewno ma małą wartość grzewczą, źle się pali, bardzo dymi i zdecydowanie skraca żywotność kotła i komina. Wydajność kotła spada na 50% możliwości a zużycie paliwa wzrasta dwa razy.
Właściciele kominków chętnie palą bukiem. Jest twardy, pali się długo i daje dużo ciepła, bo jest drewnem kalorycznym. Pierwszą pozycję w tabeli ciepła dawanego przez drewno z jednego decymetra sześciennego zajmuje grab. Na kolejnych miejscach są: dąb, jesion, klon, brzoza, wiąz, buk, wierzba, jodła, olcha, modrzew, osika oraz lipa i topola, które dostarczają zaledwie połowę tej energii, którą uzyskać pozwala grab.
Należy jednak pamiętać, że nawet najdokładniej wybudowany kominek i odpowiednie drewno nie zagwarantują dobrego działania kominka, jeżeli nie zapewni się wystarczającej ilości powietrza do spalania. Właśnie zbyt mała ilość powietrza do spalania to najczęstsze powody złego funkcjonowania kominków
WSZYSTKO O RODZAJACH DREWNA I ICH WARTOŚCI OPAŁOWEJ
Parametr wartości opałowej drewna oznacza uzysk energetyczny z każdego metra przestrzennego (objętość) i kilograma (masa). Optymalne drewno opałowe powinno charakteryzować wilgotność poniżej 20%. Wilgotność o wartości 30% redukuje wartość opałową o 9%.
KLON
Klon jest gatunkiem bardzo uniwersalnym. To popularne drewno do produkcji mebli. Stosunkowo rzadko jest wykorzystywane jako drewno opałowe.
Wartość opałowa: 1900 KWh/mp i 4,1 kwh/kg.
BRZOZA
Drewno brzozowe jest często wykorzystywane do palenia w kominku, ponieważ wysuszone nie powoduje iskrzenia. Pali się płomieniem o lekko niebieskawym odcieniu i ma miły, charakterystyczny zapach. Nadaje się do utrzymywania płomienia w palenisku oraz do rozpalania ponieważ szybko się spala. Pod względem objętości brzoza ma ok. 85% wartości opałowej drewna bukowego. Pod względem masy ok. 105%. Czas suszenia: 1,5 roku.
Wartość opałowa: 1900 KWh/mp i 4,3 KWh/kg.
BUK
Najpopularniejsze drewno opałowe. Łatwość przygotowania i przechowywania oraz duża wartość opałowa. Idealne do kominka oraz jako szczapy do palenia w piecach. Nadaje się do wszystkich typów pieców i kominków. Czas suszenia: ok. 2 lat. Wartość opałowa: 2200 KWh/mp i 4,1 KWh/kg. Jeden metr przestrzenny (mp) odpowiada ok.210 l oleju grzewczego.
DAGLEZJA
Jak wszystkie rodzaje drewna iglastego, także daglezja powoduje iskrzenie podczas palenia, dlatego optymalnie nadaje się do spalania w zamkniętych paleniskach. Łatwo je zapalić i jest podatne na łupanie. Dlatego właśnie drewno daglezji nadaje się doskonale jako drewno na rozpałkę.
Wartość opałowa: 1700 kwh/mp i 4,4 kwh/kg.
DĄB
Bardzo dobre drewno opałowe. Ze względu na wysoką zawartość taniny drewno dębowe musi schnąć jednak dłużej niż inne rodzaje drewna. Spalanie taniny wymaga wysokich temperatur, co jest możliwe dopiero wtedy, gdy drewno dębowe jest wysuszone. Drewno dębowe wymaga większej ilości tlenu niż na przykład drewno bukowe. Jest wysoko cenione ze względu na swoją zwartość, bardzo wolno się spala i długo utrzymuje płomień w palenisku. Czas suszenia 2,5 - 3 lat.
Wartość opałowa: 2100 kWh/rm; 4,2 kWh/kg.
OLCHA
Olcha to drzewo liściaste o najniższej wartości opałowej. Drewno olchowe - nawet świeżo ścięte - pali się stosunkowo dobrze, nie zaleca się go jednak jako drewna opałowego. Czas suszenia: 1,5 roku.
Wartość opałowa: 1500 kWh/mp i 4,1 kWh/kg.
JESION
Drewno jesionowe ma bardzo dobrą wartość opałową, podobnie jak drewno dębowe i bukowe. Trudno je jednak rozszczepiać, dlatego nie stanowi popularnego materiału opałowego. Ze względu na dużą twardość jesion jest ogólnie uznawany za drewno szlachetne. Czas suszenia: 2 lata.
Wartość opałowa: 2100 kWh/mp i 4,2 kWh/kg.
ŚWIERK
Ze względu na duży stopień zażywiczenia drewno świerkowe powoduje iskrzenie podczas palenia, dlatego nadaje się do spalania jedynie w zamkniętych paleniskach. Drewno to łatwo zapalić i jest podatne na rozszczepianie. Dlatego właśnie sprawdza się świetnie jako drewno na rozpałkę. Świerk doskonale nadaje się na szczapy opałowe, ponieważ jest o 30% tańszy niż drewno liściaste; drewno świerkowe schnie zdecydowanie szybciej, a ponadto jest dużo łatwiejsze w obróbce. Dodatkową korzyść stanowi szybka regeneracja zasobów świerkowych.
Wartość opałowa: 1600 kWh/mp i 4,4 kWh/kg.
SOSNA
Jak wszystkie rodzaje drewna iglastego powoduje iskrzenie podczas palenia, dlatego optymalnie nadaje się do spalania w zamkniętych paleniskach. Drewno sosnowe można łatwo zapalić i jest podatne na rozszczepianie, dlatego też świetnie się prawdza jako drewno na rozpałkę. Spala się jasnym płomieniem, który szybko nagrzewa piec. Ze względu na dużą zawartość żywicy bardzo dymi w pierwszej fazie spalania. Doskonałym materiałem opałowym są także szyszki.
Wartość opałowa: 1700 kWh/mp i 4,4 kWh/kg.
MODRZEW
Jak wszystkie rodzaje drewna iglastego powoduje iskrzenie podczas palenia, dlatego optymalnie nadaje się do spalania w zamkniętych paleniskach. Drewno modrzewiowe można łatwo zapalić i jest podatne na rozszczepianie, dlatego właśnie świetnie się sprawdza jako drewno na rozpałkę. Ze względu na zawartość żywicy wytwarza zazwyczaj dużo dymu i zanieczyszcza przewód kominowy Wydziela mocny aromatyczny zapach.
Wartość opałowa: 1700 kWh/mp i 4,4 kWh/kg.
JODŁA
Jak wszystkie rodzaje drewna iglastego powoduje iskrzenie podczas palenia, dlatego nadaje się optymalnie do spalania w zamkniętych paleniskach. Drewno jodłowe można łatwo zapalić i jest podatne na rozszczepianie, dlatego też świetnie się sprawdza jako drewno na rozpałkę.
Wartość opałowa: 1500 kWh/mp i 4,4 kWh/kg.
WIERZBA
Większość odmian wierzby to drzewa szybko rosnące. Roczne przyrosty wysokości rzędu 1,5 do 2 m nie należą do rzadkości. Drewno wierzbowe jest stosunkowo rzadko wykorzystywane jako drewno opałowe. W przyszłości, ze względu na szybki przyrost drzew, realna jest hodowla wierzby jako rośliny rolnej przeznaczonej do pozyskiwania zrębków drewnianych.
Wartość opałowa: 1400 kWh/mp i 4,1 kWh/kg.
WIĄZ
Drewno wiązu jest twarde, spala się zatem bardzo powoli i ma dużą wartość opałową, co oznacza, że można nim palić w kominku.
WIŚNIA
Drewno przeznaczone głównie do palenia w piecu, na którym przygotowuje się potrawy Mniej przydatne jako opał kominkowy.
DRZEWA OWOCOWE
Twarde drewno przeznaczone do spalania w kominkach i piecach. Pali się powoli, daje mało dymu i wydziela przyjemny zapach. Problemy mogą się pojawić, jeżeli podczas uprawy drzew traktowano je środkami grzybobójczymi i innymi substancjami chemicznymi
KASZTANOWIEC
Nie jest to drewno przeznaczone do celów grzewczych. Niska wartość opałowa powoduje, że podczas spalania powstaje zbyt dużo dymu.
OLIWKA
Drewno to doskonale się pali, jeśli ma zielone barwę, świadczącą o obecności w nim oliwy która aromatycznie pachnie na początku spalania.
PODSUMOWANIE
Za najlepsze gatunki uznaje się buk, dąb, grab, jesion, akację. Najcięższe z nich to grab i akacja. Najbardziej popularny jest buk, dąb i grab, doceniany jest jesion. Te gatunki sprzedawane są najkorzystniej osobno, często jako Miks w zmieszaniu, zawsze jednak określane są mianem drewna twardego i uzyskują najwyższe ceny. Przy doraźnych zakupach, warto kupować jedynie suche, twarde drewno. Tańsze półsuche, czy świeże drewno możemy kupować co najwyżej z przeznaczeniem na dalszy okres spalania.
| KLASY WILGOTNOŚCI DREWNA | |||
| 20% | poniżej 25% | do 35% | 35-70% |
| Sezonowane Dosuszane w suszarniach wysokotemperaturowych Spala się najefektowniej i wytwarza najwięcej ciepła | Powietrznosuche, przygotowywane przynajmniej z rocznym wyprzedzeniem. W tej klasie spalanie jest bardzo stabilne, ponieważ drewno jest równomiernie suche w całym swoim przekroju Wytwarza nieco mniej ciepła | Sezonowane w danym roku, od wiosny. Wytwarza więcej dymu, a ilość ciepła będzie już wyraźnie mniejsza. | Klasa jest najbardziej zróżnicowana. Spalając stracimy znaczną ilość ciepła na schnięcie polan i najwięcej niedopalonych cząsteczek zostanie wyrzuconych wraz z parą przez komin. |
WARTOŚĆ OPAŁOWA DREWNA A WILGOTNOŚĆ
SKŁADOWANIE DREWNA
Przechowywać w suchym miejscu o dobrej wentylacji
W miarę możliwości drewno opałowe należy składować po południowej stronie budynku. Drewno należy układać na podkładzie izolacyjnym. Zapobiega to procesowi gnicia i jednocześnie zapewnia lepszą wentylację, a tym samym szybsze schnięcie drewna. Za stosem drewna należy pozostawić szczelinę o szerokości ok. 5 - 10 cm aby przepływające przez nie powietrze mogło wchłonąć wydobywającą się z drewna wilgoć
Miejsce do składowania drewna opałowego
Jeśli chcemy ogrzewać wyłącznie za pomocą drewna, należy przygotować miejsce do składowania opału, które pomieści ok. 1,5-krotność rocznego zapotrzebowania na drewno opałowe.
Drewno małowymiarowe schnie szybciej
Im bardziej drewno jest pocięte i porozszczepiane, tym większa staje się jego powierzchnia całkowita. Z kolei duża powierzchnia całkowita umożliwia szybkie odparowywanie wody i umożliwia szybki proces schnięcia. Nierozszczepione drewno schnie bardzo powoli.
ROZŁADUNEK DREWNA
Ważne jest zaplanowanie na terenie wjazdu do posesji utwardzonego miejsca, do którego można dojechać odpowiednio dużym samochodem ciężarowym. Szczególnie ważne to jest dla tych, którzy kupują większe ilości drewna. To miejsce rozładunku drewna wymaga pewnej przestrzeni roboczej, którą musimy uwzględnić planując podwórze. Utwardzony powinien być również dojazd do miejsca właściwego składowania drewna
Wskazówki – składowanie drewna w drewutniach
W zamkniętych pomieszczeniach powietrze osiągnie taki punkt nasycenia wilgoci, w ktorym parowanie zostanie najpierw spowolniane, a potem całkowicie zahamowane. W efekcie po jakimś czasie na drewnie pojawi się pleśń. Dlatego do prawidłowego przechowywania drewna zapewniony musi być przewiew. Tymi zasadami powinniśmy się kierować stawiając drewutnie lub wiaty na drewno. Odpowiedni przewiew uzyskamy, jeśli ustawimy je w stronę najczęstszych wiatrów. Od strony zawiewnej powinny być prześwity w ścianach drewutni. Z kolei temperaturę (okresową) uzyskamy wykorzystując słońce. W tym celu otwartą stronę drewutni warto wystawić na południe i zadaszyć ją przeźroczystymi płytami przepuszczającymi promienie słońca. (W bardziej wyrafinowanych drewutnio-suszarniach wykorzystuje sie nawet solary i wentylatorki wiatrakowe). Zasady te tym bardziej dotyczą suszenia drewna w profesjonalnych suszarniach. Tam, żeby szybko wysuszyć drewno podawana jest temperatura 110-120 stopni a do wymiany powietrza używa się turbowentylatorów. W takich warunkach drewno wyschnie w przeciągu kilku dni. Mówiąc precyzyjniej osiągnie ono 20-25% wilgotności mierzonej w zewnętrznej, kilkucentymetrowej warstwie. Głębiej w rdzeniu jego wilgotność będzie zdecydowanie wyższa, chyba, że drewno było wczesniej sezonowane. Widzimy zatem, że nawet kupując drewno suszone musimy zapewnić jemu odpowiedni przewiew w trakcie magazynowania, bowiem wilgoć ze środka drewna będzie parować. Poza tym drewutnia nie może być wypełniona drewnem po sam czubek. Podstawową zasadą jaką musimy kierować się przy wsadzaniu do niej drewna jest bowiem zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza.
Właściwości peletów
Do produkcji peletów wykorzystuje się w 100 procentach naturalne (nie poddane obróbce) odpady drzewne. Surowiec ten powstaje w dużych ilościach w postaci wiórów lub trocin jako rodzaj produktu odpadowego w przemyśle przerobu drewna. Drobne odpady drzewne są pod wysokim ciśnieniem zagęszczane i peletowane, tzn. wtłaczane do cylindrycznej formy. Surowiec jest składowany i transportowany na sucho. Również użytkownik instalacji musi składować pelety w absolutnie suchych warunkach. Tylko w ten sposób można zagwarantować nienaganne i efektywne spalanie.
Obecnie pelety drzewne są dostępne w handlu w workach od 15 do 30 kg, dużych opakowaniach do 1000 kg, na paletach oraz luzem.
Pelety luzem są przewożone autocysternami i następnie przewodami transportu pneumatycznego podawane do miejsca ich przechowywania.
Idealnie nadaje się do tego celu dotychczasowy magazyn oleju opałowego w piwnicy, np. jeśli ogrzewanie olejowe ma być zastąpione przez nową instalację grzewczą na pelety.
Ze spalenia 1000 kg peletu powstaje tylko 3 – 4 kg popiołu. Może on być wykorzystany jako naturalny nawóz w ogrodzie, a ze względu na czystość paliwa jakim jest pelet w kotle nie osadzają się zanieczyszczenia więc czyści się go bardzo rzadko.
BRYKIET
Brykiety są wytwarzane z trocin, pyłów i zrębków z drewna, używanego do wytwarzania różnych produktów.
Brykiet ma ogromne zalety, nieosiągalne w przypadku drewna oraz wiele innych będących prostą ich konsekwencją.
- niska zawartość popiołu,
- długi czas spalania,
- opał czysty w użyciu i ekologiczny (nie zanieczyszcza środowiska),
- ekologiczna produkcja (wykorzystanie odpadów drzewnych),
- poręczne opakowanie i łatwe składowanie,
- paliwo dostępne przez cały rok.
- Brykiety mają, w przeliczeniu na objętość, zdecydowanie wyższą wartość energetyczną niż drewno kominkowe, a do tego wyższą i jednakową gęstość niezależną od rodzaju użytego drewna. Kupując brykiety wiemy od razu ile płacimy za 1GJ. Średnio, jeśli chodzi o brykiet kostkę 1 GJ kosztuje około 6 euro. Tańsze brykiety do kotłów po 4,4 euro/GJ .
- Brykiety w całej swojej strukturze mają równą wilgotność, znacznie mniejszą od wilgotności drewna kominkowego.
- Brykiety mają korzystną cenę w przeliczeniu na jednostkę energii.
- Brykiet w przeciwieństwie do drewna, spala się praktycznie do końca - powstają śladowe ilości popiołu; popiół to tylko 0,5-3 kg z 1000 kg brykietu i może być wykorzystany jako doskonały, ekologiczny nawóz (ze spalenia pozostają mineralne składniki drewna)
Brykiety w kształcie walca o średnicy do 7 cm Ich długość wacha się pomiędzy 4 a 20 cm . Tradycyjnie wsypywane były w ciężkie 30 kg wory, ostatnio ze względu na normy unijne 20 lub 25 kg . Spotkać je można również na rynku w workach 10 kilogramowych.
Brykiety w kształcie wielokąta przekroju kwadratu o boku 7 do 10 cm lub zbliżone w wymiarach brykiety sześcio czy ośmiokątne o długościach 25 - 30 cm Brykiety długie o kształcie wielokąta pakowane są najczęściej w zgrzewkach foliowych, po 10 kg i dodatkowo przewiązane mocną taśmą, za którą można paczkę złapać
Brykiety w kształcie kostki ma z reguły wymiary 15x9x6,5, jest bardzo dobrze sprasowana i pakowana po 12 sztuk w 10 kilogramowe paczki.